Dulce: Timoroan Hakarak Sai Profesor, Bele Konkore Ba 1000 Ital

Ministra Edukasaun (ME), Dulce de Jesus Soares.(Foto: Media ME)

DILI, STLTIMORLESTE.com – Ministra Edukasaun (ME), Dulce de Jesus Soares husu ba Timoroan sira hotu iha Timor Leste (TL) laran tomak, se mak hakarak atu sai profesores bele konkore iha vaga neebe mak Ministeriu prepara iha nasional no munisipiu.

ME agora loke hela teste ba ema hotu-hotu, tanba nee se mak hakarak sai profesor, hau husu bele hakat ba iha edifisiu ME iha Dili nomos munisipiu, atu hatama aplikasaun depois tuir teste.

“Agora daudaun ME loke ona vaga ba profesor atu maluk Timoroan sira bele kompete vaga, ida nee dalan ida deit para sai profesor iha Ita nia rai TL,” haktuir Ministra Edukasaun, Dulce de Jesus Soares iha Palasiu Governu hafoin enkontru Konselhu Ministru, Tersa (26/03/2025).

Ministra dehan, vaga ba profesor nee hamutuk 1000 ital, depois tuir grupu de rekrutamentu neebe mak avizu tiha ona, iha 12 grupu de rekrutamentu neebe iha prepara ba maluk Timoroan sira neebe mak hakarak sai profesor.

Iha sikun seluk, Mariano Alberto Carlos, portavos ba asaun greve iha Toko Lay oin, Besik Palasiu Governu dehan, ohin sira organiza malu halao asaun greve hasoru Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão ho Ministra Edukasaun kona-ba sira nia direitu profesor ingresu iha tinan 2023, ate agora sedauk rezolve.

“Ami profesor kontratadu neebe rejistu iha tinan 2023 neebe rejistu iha Komisaun Funsaun Publika hanesan ajente Estadu iha dekretu lei artigu 21 dehan, laiha tan kontratadu, signifika iha 1 Janeiru 2024 nee, ami tama ona iha ingresu espesial, maibe Ministra Edukasaun Dulce de Jesus elimina ami la iha konhesimentu ida mai ami, tanba nee ami hanesan profesor kontratadu iha tinan 2023 nafatin ezije ami nia direitu iha Palasiu Governu, tanba lideransa iha ME laiha ona responsabilidade,” dehan nia.

Nia dehan, sira lori spanduk mai halao asaun greve hasoru PM Xanana iha Palasiu Governu, tanba PM Xanana mak sai lideransa ba Governu, neebe kuandu Ministeriu neebe mak laiha ona responsabilidade ba ninia funsionariu sira mak funsionariu hirak nee hamriik hodi ezije direitu hasoru Xefe Governu.

Responde kona-ba sai mestre tenke tuir regras rekrutamentu neebe daudaun Governu liu husi ME hasai vagas, portavos nee dehan, loos duni, ema hotu-hotu tenke tuir regras neebe estadu hasai.

“Hau hanoin, koalia kona-ba regras, ita hotu-hotu tenke submete ba regras, tuir Konstituisaun RDTL, tanba iha artigu 31, iha neeba asegura buat rua, artigu primeiru iha loron 11 de Maiu 2023 asegura ami atu mantein. Artigu nee rasik koalia dehan katak profesor ida neebe prienxe ona rekezitus nee, nia tenke marka ona prezensa iha ingresu espesial permanente. Iha artigu 12 fo mos dalan ba kolega profesores iha ho diploma Sekundariu neebe ke la prienxe iha rekezitus, artigu 12 nee fo espesial ba sira sai hanesan administrasaun eskola sira, tanba nee mak mosu kontratadu interminadu ka la iha rohan nomos artigu 31 nee laiha dalan atu hakotu sira nia kontratu,” dehan nia.

Nia liga ho profesores iha Rejiaun Administrativu Espesial Oekusi-Ambeno (RAEOA) hamutuk 150 pesoas iha tinan 2019, sira nia avaliasaun dezempenhu kuaze tinan 2 ona, ate ohin loron sira nia avaliasaun kompletu tiha ona, tuir ME nia deklarasaun iha media katak minimal tinan 2 ona, sira prienxe ona rekezitus, kolega sira hamutuk 150 prienxe ona rekezitus tanba saida mak ME elimina. Ida fali, ami nia maluk profesor 4.000 neebe mak foin lalais tama iha ingresu iha inisiu 20 Janeiru 2024 nee, ami nia funsaun hanesan deit, tanba saida sira ba tuir teste no liu, maibe ami sira neebe rejistu ona iha Funsaun Publika tenke elimina fali ami hodi tuir fali reste, ami la satisfas ho metodu ME, tanba nee ami kontinua ezije nafatin ami nia direitu iha Palasiu Governu hasoru Xefe Governu,” dehan nia.

Total profesores tama ingresu tinan 2023 hamutuk 1.499 pesoas iha TL laran tomak. Husi total ida nee, 204 mak liu ona bolsu kandidatu primeiru no aegundu faze. Restante husi nee sei mtein sira nia ezijensia.

Tuir observasaun STL iha Toko Lay oin, parte loron monu Palasiu Governu, profesor sira nee kaer hela spanduk neebe hakerek, husu IZ Governu lideradu husi PM Kay Rala Xanana Gusmão atu rezolve problema profesor tinan 2023 nian, tanba sira laos politiku, maibe profesores no funsionariu ajente Estadu neebe servi ba Estadu no nasaun TL tuir lei Estadu no Funsaun Publiku nian.

(jos)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *