DILI, STLTIMORLESTE.com – Tribunal Judisial Primeira Instansia Dili liu husi leitura akordaun ba krimi Falsifikasaun Agravada, deside hodi aplika pena multa ba arguidu ho inisial JNAV.
Iha loron Sesta nee, Juiz prosesu Fransisca Cabral deklara katak, iha sala julgamentu laran arguidu konfesa ba faktus, Tribunal tetu sirkunstansia hotu katak, arguidu konfesa, foin primera vez mai iha Tribunal, arepende ba nia hahalok, ho ida nee Tribunal deside hodi aplika pena multa ba arguidu US$ 60.00.
Tribunal mos fo hanoin ba arguidu atu iha futuru evita labele halo tan hahalok sira hanesan nee.
Antes nee iha alegasaun Prokurador Rogerio Viegas deklara katak, moldura penal husi krimi nee minimu tinan 2, masimu tinan 6, maibe iha kodigu foun nee mos bele aplika pena multa.
Prokurador deklara, durante prosesu produsaun provas arguidu konfesa integralmente, arguidu foin primera vez ba iha Tribunal, no la iha kontrola hodi pratika ba krimi refere. Ministeriu Publiku haree konfesaun arguidu nian, hanesan kolaborasaun deskobre verdade no arguidu mos arepende.
Tetu sirkunstansia sira nee, husi faktus kmaan no faktus todan hodi falsifika diploma hahalok la diak, hatudu ezemplu neebe la diak. Prokurador tetu sirkunstansia hotu, husu Tribunal aplika pena multa ba arguidu, durante loron 150, kada loron ida US$ 4, total hamutuk 70.
Prokurador mos husu ba Tribunal, desizaun Tribunal nian sai husu atu notifika mos ba iha Notariadu.
Enkuantu defeza arguidu nian Laura Valente iha alegasaun mantein ho alegasaun Ministeriu Publiku nian, husu Tribunal atu aplika pena multa ba arguidu.
Tuir akuzasaun neebe iha katak, iha loron 17 fulan Julhu tinan 2017, arguidu hahu asina kontratu termu sertu ho Ministeriu Finansas, ho pozisaun nudar Revenue Reconciliation Officer, no dokumentus neebe mak arguidu submete ba pozisaun ida nee mak naran referensia ema nain 3, dokumentus rejistu kriminal, scan kopia diploma no trankrisaun valor husi Universidade Pendidikan Nasional (UNDIKNAS), Bali, Indonezia, maibe arguidu la submete diploma orijinal no trankrisaun valor orijinal.
Iha tinan 2021, Gabinete de Política de Reforma e Capacitação Gestão das Finanças Públicas, (GPRCGFP), Ministeriu Finansas, presiza pesoal ida neebe iha espesialidade iha fromasaun ba area kontabilidade no relatoriu finanseiru.
Nune, iha loron 01/02/2021, Diretor GPRCGFP ho konhesimentu husi Visi Ministra Finansas, hatoo pedidu ba iha Ministriu Finansas hodi husu apoiu staf ba iha GPRCGFP, no iha loron 03/02/2021 hetan aprovasaun husi Ministru Finansas, bazeia ba paraser juridiku, husi Gabinete de Apoio Juridiku, no justifikasaun ajudikasaun direita ba arguidu.
Tuir rekijitus ba iha ajudikasaun direita ba vaga ida nee, mak kandidatu tenke submete ninia dokumentus kona-ba kurikulu vitae, diploma no transkrisaun valor husi Univertariu, Sertifikadu TOT, maibe arguidu nafatin apenas hatama deit mak diploma no transkrisaun valor kopia koloridu.
Nunee, husi Dirasaun Rekursu Umanus Ministeriu Finansas (DRHMF) nafatin insisti varias vezes liu husi email ba iha arguidu atu submete dokumentus diploma orijinal, maske nunee arguidu nafatin la submete.
Hafoin DRHMF halo verifikasaun ba iha kopia diploma akademiku arguidu nian, mak deskobre katak numeru diploma 122814-1 (4-A/9218-111-2009) neebe mak arguidu aprezenta ninia modelu dezenhu iha folhas diploma neebe propriu UNDIKNAS publika iha ninia website PPDIKTI la hanesan, no numeru identifikasaun estudante (NIM) mos la hanesan, iha dokumentus diploma falsu arguidu hakerek NIM ho numeru A11105050, maibe NIM neebe mak publika iha websita PPDIKTI ho numeru 10828905.
Tamba duvidas ho kopia diploma no trankrisaun valor neebe arguidu submete ba Diresaun Nasional Rekursu Umanus, Ministeriu Finansas, nunee iha loron 4/03/2022, Diretor Nasional Rekursu Umanus envia karta klarifikasaun ba iha Reitor Universidade Pendidikan Nasional, Bali, Dempasar, Indonezia, atu klarifika kona-ba arguidu ninia diploma no transkrisaun valor refere.
Iha di 10/03/2021, husi Visi Reitor UNDIKNAS fo resposta liu husi karta esklaresimentu katak, los duni arguidu nuudar estudante ida iha UNDIKNAS, numeru identifikasaun 10828905, Fakuldade Ekonomia no negosiu ba programa lisensiatura iha tinan 2008, maibe arguidu la kontinua ninia estudu iha UNDIKNAS dezde 25/08/2015.
Arguidu hatene katak, nia la kontinua ninia estudu iha UNDIKNAS iha tinan 2015, maibe arguidu ho livre vontade alterar numeru identifikasaun estudante nian no muda dezenhu sertifikadu diploma refere iha autus, hodi konkore ba vaga neebe mak Gabinete de Politica de Reforma e Capacitasaun em Gestao das Finansas Publicas, (GPRCGFP), Ministeriu Finansas oferese no ikus mai hodi okupa pozisaun nuudar Revenue Reconciliation Officer.
Arguidu mos hatene katak, ninia konduta nee kontra lei, no sei hetan punisaun tuir lei penal, maibe ho livre konsiensia arguidu rasik altera ka mudifika, imprimi no utiliza dokumentus diploma falsu refere, hodi tau ba kauza no risku ba fe dokumentus autentikadu no fe publiku nian ba dokumentus hirak nee.
Ho nunee, konstitui arguidu nuudar autor material ho forma konsumada ba krimi Falsifikasaun Agravada neebe previstu no punidu tuir artigu 303 Kodigu Penal.
Audensia julgamentu nee prezide husi Juiz Singular Fransisca Cabral, Ministeriu Publiku reprezenta husi Prokurador Rogerio Vigas, arguidu hetan asistensia legal husi Defensora Publika Laura Valente.
(ter)
