Governu Atribui Sertifikadu Lisensa Prospesaun Ba Kompanhia Tivan

MANUFAHI, STLTIMORLESTE.com – Ministeriu Petroleo no Rekursu Minerais (MPRM) liu husi Autoridade Nasional Minerais hetan akompanha husi Primeiru Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão atribui Sertifikadu Prospesaun hitu (7) ba Kompanhia Tivan husi Australia, atu halo peskiza no esplora Minerais Metalikus iha Munisipiu tolu hanesan Manufahi, Ainaro no Manatuto.

Enkuantu atividade atrabuisaun emisaun lisensa nee kontinua deit atividade neebe durante Governu halao ona iha munisipiu sira seluk, hanesan Munisipiu Lautem, Baukau, Manatuto no ohin termina ona iha Munisipiu Manufahi, Postu Administrativu Turiskai.

Prezidente Autoridade Nasional Minerais (ANM), Rafael de Aroujo hatete, atribuisaun sertifikadu ba lisensa prospesaun ba empreza nee hamutuk sertifikadu 7 no validu prospesaun ba tinan 4.

“Ohin ita emiti prospesaun peskiza ba minerais metaliku nian ba empreza Australiana ida, atividade prospesaun ida nee validu ba tinan 4, empreza nee sei implementa programa no planu neebe ita aprova ona hodi identifika define estudu via validade tantu tekniku no mos ekonomika, serake ita nia Rekursu Minerais liu-liu kobre osan mean, nee viabel duni atu dezenvolve ka lae ou rekursu nee iha duni no sufisiente ka lae,” hateten Prezidente Autoridade Nasional Minerais (ANM), Rafael de Aroujo iha Turiskai, Munisipiu manufahi, Sabadu (15/03/2025).

Prezidente nee konfirma katak, Ministeriu Petroleu no Mineral liu husi ANM, Abribui ona lisensa hamutuk 20 resin atu halo prospesaun no peskizasaun no atribui mos setifikadu hamutuk 10 ba atividade rekonhesimentu nian.

Nia esplika, Governu atribui sertifikadu ba terenu 7 ba munisipiu tolu mak hanesan Ainaro, Manufahi no Manatuto, tuir planu futuru sei loke mos ba munisipiu sira seluk, lisensa neebe mak atribui ona ba Kompania Tivan hodi bele hahu halao servisu.

Iha fatin hanesan, Prezidente Autoridade Monisipiu (PAM) Manufahi, Luis Marcal da Costa Tavares husu ba komunidade atu koopera ho kompanhia, karik afeta iha komunidade sira nia rai.

“Husu ba ita hotu karik atividade mai nee ita nia maluk sira husi kompanhia neebe mak mai apoiu ita iha nee hetan karik rikusoin ruma iha ita nia rai doben ida nee, iha ita nia fatin keta kona iha balu nia toos laran karik, kona iha balu nia uma fatin karik, kona iha rai kultura beiala sira nia karik kontribui ba,” hateten Prezidente Autoridade Monisipiu Manufahi, Luis Marcal da Costa Tavares.

Tanba nee Prezidente Autoridade Munisipiu Manufahi mos husu ba komunidade sira iha Postu Administrativu Turiskai tomak atu tau neon hamutun no kaer liman hamutuk hodi simu saida mak Governu atu implementa hodi dezenvolve rai nee liu-liu iha Postu Turiskai.

Tuir PAM, atividade refere hanesan marka tan istoria ida ba Postu Turiskai, tanba Turiskai laos mak marka istoria, maibe nia marka ona istoria iha Tinan 1975 liu husi Presidente Frasisco Xavier Do Amaral.

Iha sorin seluk, Ministru Petroleo Rekursu Monerais (MPRM), Francisco da Costa Monteiru hateten, Kompanhia Tivan mai ho invetimentu inisiativa, tanba mai ho nia ekipamentu rasik inklui finansiamentu, Governu lisensa deit atu halo servisu.

“Se sira hakarak tau investimentu ida nee ba setor hotu, ita dehan katak buat rua importante, ita hanesan nasaun ita tenke kontente, tanba nee indikasaun diak ida, bele dehan mos katak sira iha fiar ba geologista ka prospetividade rekursus minerais atu bele hetan iha ita nia nasaun liu-liu iha Parte Turiskai,” hateten nia.

Governante nee afirma tan katak, investimentu nee hanesan prospetividade geologiku ida, tanba investimentu nee laos hanesan tenderizasaun publiku husi Governu, maibe investimentu nee inisiativa no ho kedas nia finansiamentu rasik inklui sira nia ekipamentu no rekursu umanu atu halo servisu.

Nunee mos tuir Diretor Tivan Grant katak, Tivan hanesan kompanhia ida neebe nia atividade halo esplorasaun no peskiza ba dezenvolvimemtu minerais kritiku nian.

“Hanesan ita haree ba oin, presiza ita hatene katak Tivan nee hanesan kompanhia rekursu ida no ami sei halo atividade esplorasaun no peskiza hodi dezenvolve minerais kritiku sira neebe mak presiza iha mundu tomak, no partikularmente iha Azia,” hateten Diretor Tivan Grant.

Diretor Tivan nee mos salienta tan katak, iha tinan rua oin mai sira sei halo esplorasaun ba kobre no kariti mean ho osan mean iha fatin sira neebe mak pertense iha Postu Turiskai nian, nunee bainhira kompanhia susesu halo esplorasaun, kompanhia kompromete sei harii projetu rekursu ida iha Turiskai no lori benefisiu neebe mak iha ba komunidade sira.

Nia hatete tan katak, bainhira atu harii investimentu ida sei lori tempu naruk hanesan mos bainhira harii nasaun ida la fasil, nunee Australia mos sei servisu hamutuk ho Governu liu-liu Autoridade Nasional Minerais neebe mak dezenvolve tiha ona lei Setor Mineriais nian.

Atribuisaun Sertifikadu ba Lisensa Prospesaun ba Kompanhia Tivan peskiza Minerais Metalikus nee akompanha husi Primeiru Ministru ( PM) kay Rala Xanana Gusmão no membru Governu balu, PAM Munisipiu sira, xefe suku sira no komunidade Turiskai rasik.

(EST 3)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *