DILI, STLTIMORLESTE.com – Prezidente Republika (PR), José Ramos Horta hatete, labarik hotu Iha direitu atu hetan oportunidade aprende no susesu iha futuru.
Prezidente Republika José Ramos Horta hatoo kestaun nee liu husi nia mensajen ba loron mundu mundial labarik, Domingu (01/06/2025).
Iha loron importante nee Prezidente hatoo mensajen ba loron Mundial Labarik sira iha Timor Leste no mundu tomak.
“Ohin, iha Loron Mundial Labarik sira nian, ita selebra, ami nia rikusoin boot liu no ami nia esperansa nabilan liu ba aban bainrua. Imi idak-idak lori mehi sira iha imi-nia fuan neebe sei forma ita-nia nasaun no mundu. Bainhira ita fo onra ba loron espesial ida nee, ha’u hakarak labarik ida-idak iha Timor-Leste hatene katak imi-nia valor, imi-nia domin, no imi-nia lian iha importansia. Husi Tasi Feto too Tasi Mane, husi husi suku rural too sentru urbanu, labarik idak-idak merese hetan oportunidade aprende atu sai boot, mehi no atu hetan susesu,” dehan PR Horta.
PR Horta dehan, nasaun moris husi korajen no sakrifísiu husi sira neebe fiar ba aban-bainrua neebe diak liu.
“Loron ohin, futuru nee pertense ba imi. Imi mak herdeiru sira ba ita-nia independensia, guardiaun sira ba ita-nia kultura, no arkitetu sira ba ita-nia futuru. Imi-nia edukasaun laos deit imi-nia direitu nee mak fundasaun neebe ita-nia nasaun sei kontinua atu harii pas, prosperidade, no progresu,” katak Horta.
Prezidente dehan, investimentu lo-loos ba labarik sira hahu antes moris tenke fo apoiu ba inan sira neebe isin-rua ho kualidade kuidadu prenatal, asegura isin-rua neebe saudavel no partu neebe seguru.
“ita nia kompromisu estende ba kuidadu bebe foin moris, promove fo-susubeen inan nian, no estabelese programa primeira infánsia neebe forte. Asesu ba bee moos, saneamentu neebe diak, no edukasaun pre eskolal neebe komprensivu forma baze ba dezenvolvimentu saudavel,” dehan Horta.
Nia hatutan, Labarik idak-idak merese hetan protesaun husi perigu, kuidadu saude no edukasaun neebe kualidade, hahan nutritivu, no direitu fundamental atu halimar no simplesmente sai labarik. Hirak nee laos privilejiu, sira nee mak direitu fundamental sira neebe tenke salvaguarda ba foinsae idak-idak iha nia nasaun.
“Ba ita nia foinsa’e sira neebe hatudu ona lideransa iha ita-nia komunidade sira, aprende língua oin-oin, envolve iha teknolojia, no liga ho mundu enkuantu kontinua metin iha ita-nia valor nuudar Timoroan, imi inspira ami hotu. Imi prova katak ki’ik iha medida la limita grandeza husi ita-nia mehi no susesu sira. Inan-aman, mestre, no líder komunitariu sira, mai ita kompromete fali ita-nia an atu kria ambiente neebe labarik sira bele moris diak. Ita tenke rona sira-nia hanoin, apoia sira-nia aspirasaun, no asegura katak desizaun hotu-hotu neebe ita halo konsidera ninia impaktu ba jerasaun sira iha futuru,” dehan Ramos.
Hamutuk sei harii Timor Leste ida iha-ne’ebé labarik ida-idak bele tuir eskola, sente seguru, mehi la iha limitasaun, no hatene katak sira iha fatin importante iha nasaun nia istoria. Ida-nee signifika investe iha klínika saude maternal, haluan sentru edukasaun infantil, hadia infrastrutura bee no saneamentu, no asegura katak labarik ida-idak hetan nutrisaun neebe diak dezde sira nia loron dahuluk.
“Ba labarik sira hotu imi laos deit líder ba aban-bainrua nian, imi importante ba loron ohin. Imi-nia kuriosidade, alegria, pergunta, no mehi sira importante. Kontinua aprende, kontinua husu pergunta, kontinua fiar iha imi-nia an rasik, no nunka haluha katak imi iha kbiit atu halo ami-nia mundu sai diak liutan,” katak nia.
Nia hatutan, hein katak Loron Mundial ba Labarik ida-nee fo hanoin hotu hotu katak investe iha labarik sira hahu husi kuidadu pre-natal too edukasaun infantil — mak investe iha pas, prosperidade, no futuru neebe murak ba rai doben Timor-Leste. Ho domin no votus felisidades ba labarik sira hotu iha Timor Leste no iha mundu tomak.
(eme)