Junhu Agora Governu Konstrui Irrigasaun Uatu-Ua

Projetu konstrusaun moru protesaun iha mota Samalari. (Foto:STL/Tomas Reis)

BAUKAU, STLTIMORLESTE.com – Fulan Junhu tinan nee Governu liu husi Ministeriu Agrikultura Pekuaria Peskas no Florestal (MAPPF) sei konstrui irrigasaun Uatu-Ua iha Suku Gariuai, Postu Administrativu Baukau Vila, Munisipiu Baukau.

Diretor Jeral Agrokultura Kafé no Plantas Industria, Martinho Laurentino Soares esplika, preparasaun dezenhu no halo estimasaun orsamentu ba konstrusaun irigasaun refere hahu esforsu iha tinan 2012 no tinan nee hein atu implementa konstrusaun nunee bele fornese bee ba natar komunidade hirak neebe durante nee abandona tinan naruk.

“Nee projetu boot liu neebe ita halo iha Timor kona-ba irigasaun nee. Sosializasaun ita hahu tanba buat hotu loos ona, karik laos fulan Junhu, Julhu nia laran ita halo ona lansamentu primeira pedra,” hateten Martinho ba jornalista sira hafoin sosaliza prosesu konstrusaun irrigasaun Uatu-Ua ba Autoridade lokal sira iha Suku Samalari Baukau Vila, Sesta (30/05/2025).

Nia sublina, konstrusaun irigasaun Uatu-Ua Governu aloka orsamentu hamutuk millaun US$ 22 neebe sei konstrui ho distansia kilometru 32 kompostu bokadura rua, parte Leste kilometru 14 no Oeste kilometru 18 sei fo benefisiu ba natar iha Postu Administrativu Baukau Vila, kompostu Suku Gariuai, Uailili, Builai, Buibau, Samalari, Buruma, Kaibada Makasae no Seiçal.

Nia fundamenta, husi orsamentu millaun US$ 22 ba projetu refere sei responsabiliza husi kompanhia internasional China Nuclear Industry-22 Construction CO.LDA neebe tuir kontratu sei implementa durante tinan tolu.

“Projetu nee nia implementasaun tinan tolu, mais kompanhia manan projetu nee kompremitidu atu bele finaliza menus tres anus, ita hein katak kompanhia bele kumpri nia liafuan,” Martinho akresenta.

Diretor nee aumenta, atu projetu konstrusaun irigasaun refere lao no remata tuir kontratu neebe Ministeriu ho kompanhia implementador selebra, mak Ministeriu foti inisiativa tenta realiza dialogu iha Suku Samalari hodi rona asipirasaun Autoridade Suku sira no enkoraja atu konvense natar nain sira kontribui prosesu konstrusaun, tanba Ministeriu laiha orsamentu atu indemniza natar neebe karik afeta ba konstrusaun.

“Hau hakarak hateten, projetu irigasaun nee desde de ukun aan ita laiha osan ba ganti rugi, tanba irigasaun halo razaun komunidade mak husu, projetu nee laos hanesan estrada atu fo ganti rugi, maibe atu halo impedementu nee mak ita halo sosializasaun,” Martinho realsa.

Durante sosializasaun Diretor nee husu komunidade natar nain sira inklui Autoridade Suku Gariuai, Uailili, Builai, Buibau, Samalari, Buruma, Kaibada Makasae no Seiçal atu kopera no kontribui prosesu tomak nunee bele finaliza tuir tempu hodi fo benefisiu ba natar barak neebe durante nee abandona.

Xefe Suku Samalari Rui Sertório Magno Siqueira komprimitidu sei kontribui prosesu tomak, tanba irigasaun refere bainhira implementa no termina sei fo benefisiu ba jovem no povu agrukultura sira iha Samalaria inklui Suku seluk neebe sai mos benefisiariu ba irigasaun refere.

“Projetu irigasaun nee volume boot 22 juta nee laos projetu kiik, nee projetu boot sei fo servisu ba hau nia oan sira sei hetan rezultadu, ita lalika tauk simu projetu nee, tanba ita nia rendimentu sei aumenta ai han,” hateten Xefe Suku Samalari nee.

Lideransa Suku nee prontu koordena natar nain sira iha Suku Samalari, nunee bele kontribui liu husi oferese rai hodi konstrusaun termina tuir kontratu neebe selebra ona.

“Hanesan rai nain primeiru prezisa fo rai, labele Maubere beibeik, tenke sai Mauberelismu, se lae ema la tau ita ba moris diak, ba hau Samalari irgasaun nee sei abrajem buat boot, hau nia rai sira abandona bele funsiona fali,” Katak Rui Sertório.

Autoridade Suku Samalaria nee agradese ba Ministeriu Agrikultura Pekuaria Peskas no Florestal neebe inisia politika, tanba molok implementa projetu konstrusaun irigasaun Uatu-Ua sosialio uluk prosesu ba Autoridade Suku sira inklui natar nain sira neebe sai benefisiariu ba irigasaun refere.

Entertantu durante sosializasaun neebe realiza iha Suku Samalari hetan partisipasaun masimu husi Autoridade Munisipiu Baukau, Autoridade Postu sira, Xefe Suku no komunidade Suku Samalari neebe hetan apoiu seguransa husi Polisia Komando Munisipiu Baukau.

(tom)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *