DILI, STLTIMORLESTE.com – Tribunal Judisial Primeira Instansia Dili halao julgamentu ba arguidu nain rua (2) ho inisial OSC no AX, tanba komete krimi hasoru lezadu ho inisial BS.
Tuir akuzasaun neebe Juiz Prosesu Jose Maria lee sai iha loron Kinta (14/11/2024) katak, lezadu haluha ona data no fulan, maibe iha tinan 2008 nia laran, sr AD nuudar membru APETIL ba halo promosaun ba lezadu katak, APETIL hamriik atu atende komunidade sira tuir idak-idak nia area, no lezadu hakarak simpan panjang atu foti sasan karreta ka materia uma nian, APETIL bele atende imediata husi Surabaya Indonezia ho folin neebe baratu. Momentu neeba lezadu mos halo hela lezadu nia uma, nunee Sr AD dehan ba lezadu katak, se lezadu hakarak sira hatama sasan mai, tanba nee mak lezadu hatan ba AD nia uma besik hotu ona, no lezadu mos dehan la fiar saida mak AD koalia, tanba seidauk haree sira nia estatu tuir lei.
No AD dehan ba lezadu katak, se la fiar lori estatutu ba lezadu haree. Liu tiha loron ida AD lori estatutu ba hatudu, ho ida nee mak lezadu fiar, no iha loron nee kedan AD lori lezadu ba hasoru Xefe APETIL Munisipiu Likisa nian.
Hasoru malu ho Xefe nee, no Xefe nee esplika ba lezadu katak, atu sai membru APETIL hodi atende ba nesesidade tuir nia hakarak, tenke rejista naran no selu osan US$ 25, tanba nee mak lezadu mos rejistu nia naran. Iha momentu neeba lezadu haree ema barak mak ba tau naran, tuir saida mak AD esplika nee.
Rejistu tiha naran Xefe APETIL esplika ba lezadu katak, sai ona membru APETIL hakarak loos saida, lezadu hatan hakarak karreta vaskolante ida. No Xefe nee hatete ba lezadu katak, ida nee parte diresaun exportasaun no importasaun karreta nian, depois mak haruka lezadu hakerek kedan lezadu nia naran hodi fo ba iha diresaun neebe temi ona, responsável husi arguidu OSC.
Liu tiha fulan ida AD ba buka lezadu iha lezadu nia uma, maibe lezadu ba tiha Maliana. Fila husi Maliana, lezadu nia feen informa ba lezadu katak, APETIL nia ema mai buka lezadu iha uma, no dehan karreta jadi ona, no buka atu hasoru lezadu.
Liu tiha loron rua AD ba fali lezadu nia uma hodi hasoru malu ho lezadu, no dehan ba lezadu katak saida mak lezadu hakarak loos hotu ona, no haruka lezadu ba direita hasoru Xefe APETIL Likisa nian, atu koalia kona-ba pedidu neebe antes nee hatama ona.
Tanba nee mak lezadu mos ba hasoru Xefe refere, no Xefe esplika ba lezadu katak, buat hirak neebe lazadu hakarak nee loos hotu ona, maibe tenke tau lai osan jadi nian, atu nunee APETIL haruka ba iha Edefisiu Dili ba sira nia diresaun importasaun no exportasaun nian.
No lezadu mos aseita hodi entrega kedan osan US$ 2000 ba Xefe APETIL no Xefi nee mos hateten ba lezadu katak, osan nee sei lori ba diresaun Exportasaun no Importasaun iha Dili.
Liu tiha semana rua, lezadu simu telefone husi arguidu OSC haruka lezadu ba hasoru sira iha edefisiu APETIL nian iha Dili, tanba nee mak iha loron 14 fulan Agostu tinan 2008 lezadu ba hasoru arguidu OSC.
Iha sorumutu nee arguidu hateten ba lezadu katak, tau kedan osan atu bele loke invoice. Tuir arguidu OSC nia esplikasaun ba lezadu katak, tenke tau osan no loke invoice atu nunee karreta neebe mak lezadu sosa bele haruka kedan ona husi Surabaya Indonezia mai Timor Leste.
Maibe iha altura neeba lezadu husu ba arguidu katak, karreta too mai mak lezadu fo tan osan, maibe arguidu OSC hatan ba lezadu katak, “Se hanesan nee labele loke invoice ita nia kareta atu mai hanusa, no lezadu haksesuk malu ho arguidu iha altura neeba no dehan, uluk hau fo tiha osan US$ 2000 nusa mak la lori deit osan nee loke invoice, no arguidu OSC esplika ba lezadu katak, osan nee hanesan tanda jadi, agora loke invoive atu tula karreta mai,
no arguidu esplika osan neebe entrega tiha ona atu uz ba selu roo no administrasaun, lezadu mos tur hanoin loos duni. Momentu neeba arguidu haruka tan lezadu atu fo tan osan US$ 10.000 maibe lezadu hatan katak lae, tanba uluk nia entrega tiha ona US$ 2000 nunee lezadu fo tan deit US$ 4000. No arguidu OSC mos hatan katak, hanesan nee mak ami bele loke imi nia invoice, atu nunee karreta bele mai. No ikus mai lezadu entrega duni osan refere, hodi loke invoice. Maibe ikus mai lezadu hein too agora karreta la mai,” hatete akuzasaun nee.
Konsekuensia husi arguidu sira nia hahalok nee, MP akuza arguidu OSC no AX komete krimu Burla Agravadu, tanba fo prejuizu ba lezadu US$ 6.000.
Hatan ba akuzasaun neebe iha, iha sala julgamentu laran arguidu AX deklara katak, osan neebe lezadu momentu neeba fo ba iha arguidu OSC, tanba momentu neeba arguidu mak asumi kargu hanesan Diretor APETIL.
Arguidu deklara, agora arguidu OSC mate tiha ona, no arguidu momentu neeba asumi knaar hanesan Prezidente APETIL, tanba nee mak arguidu deklara sei responsabiliza ba osan nee.
Arguidu AX deklara, arguidu prontu fo fila lezadu nia osan, razaun ida tanba momentu neeba arguidu mak asumi knaar hanesan Prezidente APETIL, no razaun ida tan mak lezadu hanesan arguidu nia kolega diak, no oras nee daudaun sofre hela moras.
Arguidu AX deklara, osan neebe lakon arguidu deside atu fo, maibe sei la fo dala ida, sei fo faze por faze, no sei fo uluk mil dolar.
Iha sala julgamentu laran lezadu deklara katak, sira bolu lezadu hodi halo promosaun ba lezadu kona-ba sira nia asosiasaun APETIL atu hatama sasan kualker sasan sira bele hatama.
Lezadu deklara, atu halo ida nee sei rejista lai sai membru APETIL, no lezadu rejista tiha, no hakarak hatama karreta, tanba nee mak lezadu hatama osan, primeiru US$ 2000 no segundu US$ 4000 maibe ikus mai karreta la mai ate agora.
Lezadu deklara, depois hatama tiha osan refere, sira haruka lezadu hein deit karreta atu mai, maibe realidade too ikus la akontese ida.
Lezadu mos deklara, aseita ho pedidu arguidu nian atu devolve hikas lezadu nia osan, faze por faze.
Lezadu mos deklara, momentu lezadu ba entrega osan primeiru arguidu AX hanesan Prezidente APETIL mos iha oin, segundu arguidu la iha oin maibe halao hela servisu iha edefisiu nia laran, tanba nee lezadu konsidera arguidu AX mos iha konhesimentu kona-ba osan nee.
Rona tiha arguidu no lezadu, Tribunal adia ba loron seluk hodi rona sasin nain ida.
Prosesu julgamentu nee Preziden husi Juiz Kolektivu, Ana Paula, Jose Maria, Ersilia De Jesus, Ministeriu Publiku reprezenta husi Prokurador Pedro Baptista, arguidu hetan asistensia legal husi Defensor Publiku Eustaquio Guterres.
(ter)
