DILI, STLTIMORLESTE.com – Prezidente Tribunal Rekursu (PTR), Deolindo Dos Santos nia mandatu remata iha loron Tersa (29/04/2025), tanba nee atu nomeia fali PTR foun, kompetensia Prezidente Republika (PR) nian.
“Tuir konstituisaun atu hili PTR neebe agora ezerse hela funsaun Prezidente Tribunal Supremu Justisa nian Prezidente Tribunal de Kontas nian, neebe ita hotu hatene katak, kompetensia nee mai husi Konstituisaun hakerek iha neeba nia rekejitus iha neeba depois hakerek iha lei organika hateten katak, ida nee kompetensia Prezidente Republika nian rasik,” dehan Prezidente Tribunal Rekursu, Deolindo Dos Santos ba jornalista sira iha Delta Nova, depois de Partisipa serimonia lansamentu relatoriu husi JSMP, Segunda (28/04/2025).
Nia hatutan, la presiza iha proposta ruma husi Konselhu ka Parlamentu ka Governu laiha, saida mak iha nee iha nia kompetensia rasik.
Se Prezidente Republika hakarak rona Konselhu Superior Majislatura Judisial atu rona Governu atu rona Parlamentu no Sosiedade sivil, ida nee por vontade Prezidente nian laos mai husi obrigasaun legal tuir Konstituisaun ka mai husi lei.
PTR akresenta, too agora PR seidauk husu ba iha Konselhu, maibe ida nee kompetensia PR nian, laos buat ida neebe lei obriga atu rona ka husu buat ruma. Tanba nee too desizaun foti se PR hakarak rona bele rona se la rona mos la iha buat ida, tanba vontade PR nian.
Maibe kona-ba mandatu nee ida primeiru mak hotu iha loron 28, no mandatu ba dala rua sei hotu iha loron 29 fulan Abril tinan nee.
Hatan kona-ba alterasaun lei organizasaun judisiariu, PTR dehan, kompetensia Konstituisaun define klaru, saida mak kompetensia PR nian, PN no Governu no Tribunal nian, kuandu halo lei proposta bele mai husi Governu ba PN, bele mai husi PN sira halo lei ida nee kompetensia sira nian, depois PR no Tribunal ezerse sira nia kompetensia.
“Kona-ba lei neebe halo alterasaun nee kompetensia sira nian, maibe importante katak, buat neebe sira halo alterasaun nee tuir povu Timor nia hanoin katak tuir Konstituisaun no tuir lei neebe iha, atu ita bele lao ba oin oinsa tuir saida mak membru Konstituante sira halao iha momentu neeba, tanba nee fiar saida mak sira halo iha intensaun diak ba rai ida nee,” dehan nia.
Iha fatin ketak, Jurista Sergio Dias Quintas dehan, figura neebe atu troka PTR tenke figura neebe iha kapasidade.
“Hau nia hanoin figura neebe atu troka Deolindo, ema neebe tenke iha kapasidade intelektual no ema neebe kaer metin independensia servisu Tribunal nian,” dehan nia.
(ter)
