DILI, STLTIMORLESTE.com – Tribunal Judisial Primeira Instansia Dili halao julgamentu ba arguidu (membru PNTL) ho inisial DXDC, neebe komete krimi Violensia Domestika (VD) hasoru nia feen (lezada) ho inisial INR.
Tuir akuzasaun husi Ministeriu Publiku (MP) neebe Juiz Singular Ana Paula Fonseca lee sai katak, arguidu DXDC ho lezada lNR hela no moris hamutuk iha uma ida nuudar feen ho laen hahu iha tinan 2013.
Durante forma sira nia uma kain, lezada ho arguidu kous oan nain haat, ekonomikamente lezada depende ba iha arguidu.
Iha loron 23 fulan Maiu tinan 2024, oras tuku 09:00 OTL, lezada ho nia oan mane naran JB konduz motorizada ba merkadu Kampung Baru atu sosa foos rai atu lori ba uma.
Bainhira lezada ho nia oan hola tiha foos, sira mos fila ba uma, maibe lezada haree sira nia kareta ho marka-Honda Fit, kor kinur para hela Xina nia loja oin, hafoin lezada para motor ho nia oan tun husi motor leten hodi ba haree no husu ba ema neebe mak uza kareta nee, no ema nee dehan katak nia sosa kareta nee husi lezada nia kaben (arguidu).
Momentu lezada ho nia oan too iha uma, lezada mak husu ba iha arguidu katak, ita nia kareta nee o faan tiha ona ka, arguidu la hatan buat ida ba lezada, maibe arguidu halo kedas agresaun fizika hasoru lezada, ho meius lori ain tebe dala barak iha lezada nia kidan parte karuk, lori liman sikun hodi fai ba lezada nia kabas parte los no kontinua lori liman hodi tuku lezada nia ulun ho forma dala barak ka tutuir malu hodi rezulta lezada monu tun ba rai, bainhira lezada hader husi rai, lezada halai ba halo kedas keixa iha PNSIC.
Konsekuensia husi agresaun arguidu nian, lezada sente moras iha ulun ho kotuk laran, polisia sira mak lori lezada ba halo tratamentu iha Sentru Saude Compro Pradet.
Arguidu halo ho forma livre, ho depropozitu halo agresaun fízika hasoru lezada INR nuudar arguidu nia kaben, katak lori ain ho liman hodi halo agresaun hasoru lezada, konsidera hanesan meiu ida hodi halo moras ba lezada nia isin, tuir buat neebe mak hakerek ona iha leten.
Hahalok arguidu nian ho konsiensia rasik no hatene katak hahalok nee lei bandu maibe arguidu halo nafatin. Ho hahalok sira nee, konsidera arguidu DXDC hanesan autor material ho forma konsumadu.
Pratika krimi ida Violensia Domestika tuir lei n° 7/2010, ho forma ofensa integridade fizika simples tuir artigu 145 husi Kodigu Penal.
Hatan ba akuzasaun neebe iha, arguidu deklara katak, akuzasaun nee balu loos no balu la loos.
Arguidu deklara, momentu neeba arguidu faan kareta la fo hatene ba lezada. Loron ida lezada ho sira nia oan mane sai ba sosa foos mak hetan kareta para hela iha loja Xina oin. Ho ida nee lezada fila ba uma husu ho hakilar no tebe odomatan hotu, hatama liman ba odomatan hodi loke odomatan no lezada tama ba uma laran hasai liafuan mal ba arguidu, no lori aisar hamoos uma laran nia baku arguidu nia kotuk laran dala rua ou tolu no rakut arguidu nia fuk riba ba parede, ho nunee arguidu dudu ses lezada atu sai husi uma laran, maibe arguidu nia liman sikun kona lezada halo nia monu ba rai no lezada nia ulun kona iha paredi.
Arguidu deklara, kareta nee arguidu sosa ho osan kredit, razaun faan kareta atu selu ema nia osan deve, no agora arguidu no lezada diak malu fali ona.
Entretantu lezada INR mos deklara ba tribunal katak, iha momentu neeba arguidu tuku lezada nia ulun dala barak, no lezada sente moras foti aisar hamoos uma laran nia baku arguidu, maibe la kona.
Husi problema nee lezada la kontaktu malu ho arguidu, maibe sira nia oan nia presiza ruma mak lezada foin kontaktu arguidu.
Lezada mos eplika ba Tribunal katak, momentu sira nain rua problema nee arguidu nunka mais esplika, tanba saida mak nia faan kareta no too agora arguidu la esplika ba lezada.
Lezada mos deklara, momentu arguidu kredit osan nee ho razaun atu halo uma, maibe derepente arguidu hola tiha kareta no osan restu arguidu joga lakon hotu.
Lezada hatete ba Tribunal katak, lezada hakarak hamutuk fila fali ho arguidu, maibe arguidu tenke muda nia hahalok sira nee.
Tribunal rona tiha arguidu ho lezada, Tribunal husu ba Ministeiru publiku atu tama kedas ba alegasaun. Iha alegasaun Prokuradora Bemvinda do Rozario deklara ba Tribunal katak, arguidu hanesan membru PNTL nebe hatene krimi Violensia domestika no Lei Lei n° 7/2010 no artigu 145, maibe arguidu Pratika nafatin. Ho nunee husu ba Tribunal atu kastigu arguidu no aplika pena prizaun tinan 2 suspende tinan 3, no husu tau matan nafatin labarik sira.
Enkuantu parte defeza, Henrique Mariz deklara katak, deklarasaun neebe mai husi parte rua duvidas oituan, ho nunee husu ba Tribunal atu aplika pena multa ba arguidu.
Ministeiru publiku kestiona pedidu husi parte defeza ho razaun, arguidu nia hahalok ida joga nee la diak, ho nune mak Ministeriu Publiku husu aplika pena prizaun, atu nunee arguidu arepende ho nia hahalok.
Banhira Tribunal rona hotu parte rua Tribunal Adia ba dia 13/03/25 hodi rona desizaun.
Audensia julgamentu nee prezinde husi Juiza singular Ana Paula Fonseca, Ministeiru publiku reprezenta Prokuradora Benvinda do Rozario, arguidu hetan asistensia legal husi Defensor Publiku, Henrique Mariz.
(ter)
