DILI, STLTIMORLESTE.com – Sekretariu Estadu Formasaun Profisional Empregu (SEFOPE) liu husi Diresaun Trabalhu hamutuk ho linhas ministeriais no parte relevante hotu kontinua halo rekonsultasaun publika ba Esbosu Salariu Minimu ho montante US$ 150 molok aprezeta fila fali ba iha Konselhu Ministru (KM) hodi hetan aprovasaun.
Diretor Jeral SEFOPE, Carlito Do Rosariu hatete, SEFOPE kontinua halo rekonsultasaun ba salariu minimu neebe mak pendente hela, nunee rekonsultasaun publika hodi rona entidades hotu nia opiniaun molok halo aprezentasaun fila fali ba KM.
“Atividade nee husi SEFOPE halo rekonsultasaun ba publiku ba salariu minimu neebe mak too ohin loron sei pendente hela, tanba nee mak ohin loron SEFOPE liu husi Diresaun Trabalhu mak organiza hodi halo rekonsultasaun ba publiku liu husi sira nia hanoin ruma ba salariu minimu nian, nunee ita bele reforsa tan informasaun hafoin ita aprezenta fila fali ba KM,” hateten Diretor Jeral SEFOPE, Carlito Do Rosariu iha Salaun Hotel Novo Turizmu Bidaun, Dili, Tersa (15/04/25).
Hola parte iha reuniaun rekonsultasaun nee mai husi linas ministeriais relevante sira hanesan Ministeriu Finansas (MF), Ministeriu Komersiu Industria (MCI), Kamara Komersiu Industria Timor Leste (CCI-TL), Konferensia Sindikadu Timor Leste (KSTL), inklui Sosiedade sivil sira.
Iha rekonsultasuan nee tanba hetan orientasaun husi Governu hodi haree ba impaktu husi salariu minimu refere liu-liu ba iha kontextu no Sistema Ekonomia Timor Leste nian, nunee objetivu husi rekolsultasaun nee atu rona ideia husi parte relevante sira nian.
Iha fatin hanesan, Presidente Konfererasaun Sindikatu Timor Leste (KSTL), Almeiro Vila Nova hatete, tinan barak ona Governu seidauk halo revizaun ba salariu minimu neebe mak iha, maibe tuir regras tenke tinan rua halo revizaun.
“Tinan 13 ona ita seidauk halo revizaun ba ita nia salariu minimu nasional, tuir regras ka akordu neebe mak iha salariu minimu nasional nee tenke halo revizaun kada tinan rua, tuir lo-loos nee ita halo revizaun iha 2014 maibe infelismente ida nee la akontese,” hateten Prezidente KSTL, Almeiro Vila Nova iha Salaun Hotel Novu Turizmu bidaun Dili.
Presidente nee hateten, desizaun sira kona-ba revizaun ba salariu minimu nee desizaun politika hodi desidi ba iha montante salariu minimu refere, enkuantu ba iha konsultasaun nee SEFOPE kontinua deit esforsu neebe mak Konselhu Nasional trabalhu halo ona.
Enkuantu iha tinan 2024 SEFOPE halo ona esbosu ba iha salariu minimu ho montante US$ 150 ba iha KM, maibe infelismente KM rejeita proposta nee.
Tanba nee salariu minimu neebe mak iha la tuir no la konsidera hanesan Sosiu Siftin “Jarigan Pengaman Sosial” katak hodi hatudu katak, bainhira trabalhador sira simu salariu refere ema nee la bele moris tan iha linha pobreza nia laran.
Entretantu salariu minimu hanesan US$ 150 neebe mak SEFOPE propoin ba iha proposta nee bazeia tuir konsensias ba iha tria partida iha Konselhu Nasional Trabalhu nian neebe mak kompostu husi SEFOPE, CCI-TL no KSTL.
Tanba nee tuir peskiza neebe mak parte relevante sira ho montante US$ 167 maibe tanba haree ba kapasidade Empreza Publiku no Privadu sira nian, nunee mak Konselhu Nasional Trabalhu propoin ho salariu minimu ba iha US$ 150 .
“Objetivu husi salariu minimu nee atu fo protesaun rendimentu ba trabalhador neebe mak kategoria hanesan vulneralvel, sira neebe daudaun nee ita haree mak sira manan ho salariu minimu nee ho US$115, nee risku tebes-tebes, rikus ba sira mos bele tama iha linha pobreza nee monu ba iha kiak nian,” hateten nian.
Tuir nia, daudaun nee tempu too ona atu lori esbosu dekretu lei salariu minimu ho montente US$ 150 nee hodi hetan aprovasaun husi Konselhu Ministru (KM), tanba Timor Leste iha taxa tinan barak nia laran no ema barak sei moris difisil, tanba la bele halo absolve nia nesesidade ekonomia nian iha uma laran no familia.
Enkuantu esbosu dekretu salariu minimu neebe atu aprezenta daudaun iha KM nee sei regula ba iha setor tolu kompostu husi setor privadu, setor kooperativa no setor servisu sosiais.
(EST 3)