DILI, STLTIMORLESTE.com – Komunidade neebe hetan eviksaun seidauk halo indemnizasaun, Governu liu husi Sekretariu Estadu Toponomia no Organizasaun Urbana (SEATOU) husu atu komunidade prepara dokumentu hodi asesu indemnizasaun.
“Ita nia maneira atu asesu indemnizasaun flesibikidade, no hatudu provas dokumentu uma nian, ka fatin neebe komunidade idak-idak nia hela fatin, nunee Governu bele identifika diak katak, komunidade neebe seidauk hetan nia direitu kuaze ema barak, atu bele halo indemnizasaun efetivu,” dehan Sekretariu Estadu Toponomia no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias liu husi nia diskursu, iha area Manleuna Dili, Kinta (23/01/2025).
Governante nee apela ba komunidade sira tenke prepara dokumentu hanesan sertifikasaun uma nian no rai nian, kuandu sei iha hela prosesu disputa, beins hanesan uma, sasan, Governu bele selu, maibe rai nee sei prosesu tuir lei, bainhira provas katak rai nee privadu, hafoin Governu kompensasaun hotu.
Tuir lo-loos Governu atu halo indemnizasaun diretadu ba komunidade sira neebe hetan eviksaun, no konsidera sai vitima ba politika dezenvolvimentu nasional nian, nunee Governu liu husi MOP sei tetu didiak orsamentu ba selu komunidade rai hela iha estadu, identifika diak katak komunidade nia uma no fai duni, hafoin halo indemnizasaun klaru.
“Ita haree komunidade barak mak Governu seidauk halo Indemnizasaun, tanba sei tetu hotu ba preokupasaun no kondisaun hotu-hotu, katak uma nee nain duni mak hela, rai nee propriedade privadu, kuandu sei iha kestaun disputa nian, entrega ba arbitrajen terás propriedade nian, prosesu lao normal hafoin selu,” nia sublina.
Nia dehan, komunidade hotu-hotu neebe sai vitma ba eviksaun, husu atu prepara no kompleta dokumentu sira, tanba bainhira provas sira lao diak, Governu liu husi MOP direita halo transferensia ba orsamentu, tanba Governu rezerva montante orsamentu milhaun US$ 2 atu selu ba komunidade sira neebe hetan eviksaun ba beins (uma) rai privadu, no ai-horis sira neebe hetan destruisaun iha politika eviksaun ba dezenvolvimentu nasional.
Aleinde nee, Diretor Ezekutivu Luta Hamutuk, José Alves da Costa hatete, hasai povu husi nia hela fatin, Governu tenke trata duni ho dignu, tanba Governu hasai ema husi nia fatin, nunee tenke rekompensa fila-fali ba komunidade neebe sai vitima ba eviksaun, liu-liu komunidade iha Komoro, Delta II, Bidau Santana no fatin sira seluk neebe durante nee seidauk hetan indemnizasaun.
Politika eviksaun Governu tenke harii kondisaun neebe sai Win-Win Solution, katak komunidade sai tenke hetan fatin neebe dignu ho kondisaun neebe seguru, Governu tenke foti fali fatin hodi halo dezenvolvimentu, tanba nee husu ba Governu atu halo indemnizasaun ba komunidade sira.
Entretantu Xefe suku Akadiru-hun hatete, bazeia ba politika IX Governu Konstitusional neebe halo eviksaun ba indemnizasaun, liu-liu iha Suku Akadiru-hun, Bidau Santana, too agora komunidade hein hela indemnizasaun, tanba nee husu nafatin ba Governu atu halo kompensasaun ona ba komunidade, tanba nee sira nia direitu.
(EST 1)