Tenke Estuda, Labele Prejudika Prosesu Pasajen

Diretor Eskola Sekundariu Jeral FINANTIL, Aniceto Berlelo. (Foto: STL//Jacinta Sequeira)

DILI, STLTIMORLESTE.com – Estudante husi Eskola Sekundariu Jeral (ESJ) FINANTIL halao ezame primeiru periodu no husu uza tempu ho didiak, atu nunee labele prejudika prosesu pasajen ba oin.

Haktuir Diretor ESJ FINANTIL, Aniceto Berlelo ba jornalista STL iha nia knaar fatin Aimutin, Dili, Segunda nee (07/04/2025).

“Total alunus ba klase 3 nee total 500 mak partisipa iha ezame primeiru periodu iha tinan ida nee, ohin dia 7 Abril 2025 halao ezame primeiru periodu hahu ona loron primeiru, hanesan ita boot sira haree ezame lao daudaun nee, orariu ezame sei too iha Sesta, ohin loron dahuluk ba ezame nee ba materia matematika, relijiaun ho inglês, kada materia han oras nee depende ba kada turma, CT 120 minutus, CSH 90 minutus, ezame nee halao iha tuku 08:00, nee pontualidade,” nia dehan.

Nia dehan, primeiru difikuldade laiha, tanba estudantes neebe mak antes ba iha ezame, sira iha ekipa ida prepara sira ba ezame primeiru periodu, difikuldade laos laiha lae, iha maibe la prejudika ezame.

“Konsesoins eskolar laos ami nian eskola deit, maibe eskola hotu-hotu mai tarde, mais ami bele rezolve. Primeiru foin lalais ami ba tuir formasaun kona-ba lideransa ninia esplika tiha ona kona-ba jestaun finansia ba eskola neebe hatama relatoriu tarde sei prejudika eskola hotu-hotu, tanba ida nee mak orsamentu mai tarde, nee laos sala sira husi leten, maibe ami iha kraik teknikamente nee mak dala ruma difikulta rasik ba prosesu sira nee,” tenik nia.

Nia hatutan, Eskola FINANTIL kuaze iha ninia mandatu nee sira nian relatoriu tarde, maibe sira rezolve hotu kedas, foin daudaun telefone ona ba Diretor Nasional esplika klaru katak, osan nee laos tarde, maibe relatoriu husi kraik mak tarde, sira nian kompletu ona, nee duni FINANTIL laiha problema ba relatoriu, hein osan tama deit.

“Total sala neebe uza ba ezame nee 16, tanba iha turma CT ho CSH, no sira desimu ano ho desimu primeiru ano nee sira iha loraik. Husu ba estudantes tomak hahu husi desimu, segundu ano too mai iha desimu ano tempu ezame nee uza tempu ho didiak, estuda para depois bele hetan valor diak no labele prejudika iha prosesu pasajen, liu-liu ba estudantes finalista, desimu segundu ano nee katak, estuda ho diak para bele fo responde ba materia neebe profesor sira fo no labele prejudika sira pasa iha ezame nasional, tanba FINANTIL iha tinan kotuk estudantes la pasa barak, tinan kotuk iha 97 estudantes mak la pasa, total profesor no guarda eskola hamutuk 70, nee ho guarda eskola 1, profesores 69,” dehan nia.

Nunee mos Diretor EBC 10 Sezembru Komoro, Calistro A. Guterres dehan, ohin loron primeiru ezame ba materia tolu, inglês, matematika no relijiaun, ezame nee hahu husi ohin too Sesta, lo-loos Sabadu, maibe tanba ho atividade extra kurikular nee Mak primeiru dia nee tama ba materia tolu, tanba ensinu baziku nee iha materia 10 resin.

“Preparasaun ba ezame harii komisaun kiik oan ida nee mak toma konta ba preparasaun ezame primeiru periodu nian, kompostu ema nain 6, hahu husi preparasaun rekolha pontus ezame husi kada profesor disiplina sira, depois prepara oinsa mak atu halo kopia, halo involve enkaixa halo dokumentus ikus prepara ba ezame, depois hatama iha anvelope,” nia afirma.

Calistro dehan, problema neebe eskola hasoru mak liu-liu estudantes neebe durante profesor ba kada disiplina nomos ba profesores turma no inan aman husi eskola halo xamada, tanba iha nee sira uza termu ida xamada atensaun ba inan aman nomos kooperasaun ho inan aman, terseiru mak tur hamutuk foti desizaun.

“Estudantes neebe mak durante nee la koopera ho eskola razaun dehan kost, inan aman iha foho, ikus ohin estudantes sira tama fila fali ezame, ami bolu inan aman sira mai para halo deklarasaun ida ba eskola katak, oan sira sei la abandona eskola, ida nee mak problema neebe ami hasoru, iha eskola nee sala 24 mak estudante sira uza, 47 profesores, administrasaun 2 no guarda eskola nain 2, ija eskola nee mane 23 no feto 24, total estudantes 863,” nia komenta.

(jac)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *