Tinan 23, Ekonomikamente TL Seidauk Ukun Aan

Setor Privadu Manudare, Hélio Francisco da Silva. (Foto: Tomas Reis)

BAUKAU, STLTIMORLESTE.com – Timor Leste selebra loron Restaurasaun Independensia too ona dala 23, maibe ekonomikamente Timor Leste (TL) seidauk ukun aan.

Tuir setor privadu Manudare, Hélio Francisco da Silva katak, durante tinan 23 TL restaurasaun indepedensia ukun aan, manan nia soberania no territoriu hodi sai nasaun independente neebe setor privadu sai parseiru ba setor publiku, setor privadu hatudu progresu ba ekonomia nasaun, maibe laiha progresu diak entermus ekonomikamente seidauk responde, tanba depedensia nafatin ba rai liur.

“23 anos ona ita restaura ukun aan, maibe ekonomikamente depedensia makaas ba sasan neebe mai husi rai liur, ekonomikamente signifika ita la indepedensia durante durante 23 anos,” hateten Hélio ba jornalista sira iha Vila Antiga, Tersa (20/05/2025).

Nia sublina, durante tinan 23 TL restaurasaun indepedensia laiha progresu ba setor privadu, tanba falha husi autor ba setor publiku sira neebe politikamente la favorese ba setor privadu hodi aselera dezenvolvimentu ekonomia fo kampu trabalhu ba Timor Oan sira.

Maibe politika setor publiku atu puxa setor privadu sai autor prisipal ba ekonomia Nasaun nian la favorese. Tansa sasukat kiik oan hanesan salariu minimu laiha mudansa.

“Ekonomia Timor nian laiha progresu durante 23 anos, ekonomikamente ita la ukun aan, sasukat simples salariu minimu ita aplika US$ 115.00 ba kada trabalhador ida nee sukat ona ekonomia Timor laiha mudansa, maibe propriu hau aplika US$ 150.00 kada fulan,” hateten Hélio.

Nia konsidera, durante tinan 23 setor publiku neebe haree ba asuntu salariu minimu US$ 115.00 kada fulan ba trabalhador falha, tanba regras neebe setor publiku aplika afina setor privadu aplika salariu US$ 115.00 ba kada trabalhador neebe responde nesesidade durante fulan ida.

No seluk tan mak setor publiku fo bareira ba setor privadu, tanba setor publiku kria politika neebe laiha efeitu atu puxa setor privadu haksoit ba oin, maibe efeitu kontrariu neebe la fasilita setor privadu, tanba afavor no la kategoriza sasan balun neebe setor privadu Timor oan bele halo.

Katak sidadaun estranjeiru husi nasaun liur mai invade iha Timor tenke investe, tanba lei setor publiku hateten, maibe durante nee mai kompete no kada tinan lori sai osan ho montante boot husi Orsamentu Jeral Estadu neebe kada tinan aprovadu.

“Governu troka malu, Governu balun tinan 10 ukun no agora ukun tan fali maibe laiha mudansa, signifika tinan 23 mai tan Nasaun bele bankrota,” dehan nia.

Atu fo solusaun, setor publiku tenke iha vontade asegura soberaniamente, tanba Timor ukun aan no ekonomikamente hakarak ukun aan jerasaun ba jerasaun, tenke konsidera asuntu urujente no halo reformasaun ba lei no regras neebe la iha benefisiu ba setor privadu durante tinan 23.

(tom)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *