DILI, STLTIMORLESTE.com – Timor Leste (TL) ho Republika Indonezia (RI) nia negosiasaun ba fronteira Naktuka oras nee kontinua lao, tanba nee sedu ou tarde sei hetan solusaun.
Kestaun nee hatoo husi Embaixador Timor Leste ba Indonezia, Roberto Soares ba jornalista sira, bainhira remata hasoru malu ho Prezidente Republika, Jose Ramos Horta iha palasiu Prezidensial Nicolau Lobato, Bairo Pite, Dili, Segunda (10/03/2025).
Nia hatete, nasaun rua oras nee halo hela negosiaun, tanba nee sedu ou tarde TL no RI sei hetan solusaun kona-ba fronteira Naktuka, tanba abitante neebe hela iha fronteira presiza mantein pas no estabilidade.
“Prosesu negosiasaun Timor Leste ho Indonezia kona-ba kestoens fronteira nian kontinua lao, fiar katak iha tempu oin mai ita sei hetan solusaun neebe tuir ita nia hakarak. Konserteza iha interasaun ita ho Indonezia tantu a nível tekniku, a nível ofisial nafatin lao ho ambiente ida neebe diak tebes. Sedu ou tarde ita hetan solusaun kona-ba kestaun Naktuka ninian”, dehan Embaixador Roberto Soares.
Embaixador hatutan, daudaun nee iha koordenasaun neebe diak entre seguransa rai rua iha fronteira, hodi hein solusaun iha tempu oin mai.
Embaixador dehan, tuir nia hatene iha koordenasaun neebe diak tebes-tebes entre seguransa UPF, neebe mak destaka iha fronteira nian nomos parte Indonezia nian sempre iha koordenasaun neebe halo ligasaun ba patrulhamentu konjunta.
Maske situasaun esepsional balu mosu iha fronteira tanba falta kontrola, maibe kuandu atu ultrapasa fronteira ruma presiza tuir nafatin koridor no mekanizmu sira neebe iha.
“Dala ruma iha situasaun esepsional balu mosu nee karik tanba falta koordenasaun, laos aktu ida neebe unilateralmente atu ultrapasa ita nia fronteira, tanba buat sira nee hotu iha ninia koridor no iha ninia mekanizmu, katak bainhira kualker instituisaun neebe ultrapasa fronteira tenke lao tuir nia koridor legal neebe iha, konserteza ita sei halo aktu protestu hodi asegura nafatin ita nia soberania”, tenik Roberto.
Nia hatutan, daudaun nee nasaun barak apresia ba relasaun entre Timor Leste no Indonezia, tanba iha kolaborasaun neebe diak iha fronteira. Tanba nee dehan deit katak, ohin loron nasaun barak tebes neebe akredita mos iha Jakarta, sira apresia tebes relasaun diak entre Timor ho Indonezia, kona-ba kolaborasaun iha ambitu asegura pas no estabilidade iha fronteira.
Nia haktuir tan katak, fronteira entre Timor Leste no Indonezia seidauk iha definisaun klaru, mak ekipa negosiasaun mos kontinua apela ba sidadaun sira neebe hela iha fronteira atu nafatin kontribui ba pas no estabilidade.
“Nunee duni mak hanesan ekipa ba negosiasaun ba ita nia soberania nasional kontinua apela no husu ba komunidade hotu-hotu neebe iha fronteira, inklui mos ita nia instituisaun neebe destaka iha fronteira, para halo nafatin koordenasaun no komunikasaun neebe diak, hodi kontribui ba pas, estabilidade, trankuilu moris hakmatek iha fronteira”, dehan nia.
Nia mos husu sidadaun husi nasaun rua entre Timor Leste ho indonezia neebe mak daudaun nee hela iha fronteira atu mantein pas no harmonia.
(eme)