DILI, STLTIMORLESTE.com – Tribunal Judisial Primeira Instansia Dili halao julgamentu ba arguidu ho inisial DSSX, tanba deskonfia halo rahun vidru janela Postu Polisia Manleuana.
Tuir akuzasaun neebe Juiz Prosesu, Afonso Carmona lee sai iha loron 14/04/3025 katak, iha loron 31 fulan Dezembru 2021, por volta 22h:00 kalan, joven sira iha Bairo Manleuana halai motor halo barulhu ba mai, tanba nee testemuna DSSX hanesan membru PNTL halo seguransa iha Postu Manleuana husu apoiu hodi mai iha fatin akontesimentu.
Por volta 23h:48, fatin hanesan ema ida ho motor KLX halai ho makaas, tanba nee testemunha sai ba haree, la. kleur arguidu lori fali nia motor marka Vixon kor mutin halai halo barulhu iha pos oin, tanba nee nia hapara hodi halo aprensaun ba arguidu nia motor.
Testemunha hateten ba iha arguidu hodi dehan, ohin padre ho madre sira avizu atu labele halo barulhu, maibe o hanesan membru KPK halo fali asaun ida nee hodi kontaktu ba iha Xefe KPK atu mai iha fatin akontesimentu.
Membru KPK ida mai ho Xefe KPK iha fatin akontesimentu, tanba nee testemunha informa ba sira hodi dehan, bainhira iha enkontru karik fo hatene ba arguidu atu labele halo tan iha futuru.
Arguidu hamutuk ho Xefe KPK foti motor fila, liu deit minutu sanulu resin lima, arguidu foti fatuk hodi tuda ba iha Postu Polisia Manleuan kona iha vidru janela halo rahun.
Testemunha kontaktu ba iha Polisia BOP hodi mai iha fatin akontesimentu, no la kleur polisia too hodi detein arguidu besik iha fatin akontesimentu.
Konsekuensia husi arguidu nia asaun nee halo vidru janela Postu Polisia Manleuana rahun.
Arguidu lori fatuk tuda rahun janela Postu Polisia Manleuana, tanba testamunha halo aprensaun ba nia motor.
Arguidu hatene katak, bainhira lori fatuk tuda vidru Postu Polisia Manleuan bele rahun, maibe arguidu tuda nafatin.
Arguidu halo krimi ho livre, deliberada, konsentemente no hatene katak hahalok nee lei bandu no kastigu tuir lei.
Arguidu hanesan autor material ba krimi Danu Agravadu previstu iha artigu 259 husi kodigu penal (KP).
Hatan ba akuzasaun neebe iha, arguidu deklara katak, faktus neebe iha balu los no balu lalos.
Arguidu deklara katak, kona-ba tuda vidru nee laos arguidu mak tuda, maibe arguidu gas deit motor, tanba momentu neeba arguidu mak konduz motor ida, tanba besik ona tinan tuan no tinan foun fahe malu.
Arguidu deklara, momentu neeba arguidu sira tur hela no hemu tua, sira barak mak hemu tua hamutuk nain 7 ka 8, no derepente mak Polisia mai kaer fali arguidu.
Arguidu nega la tuda vidru neebe rahun, no distansia husi arguidu sira hemu tua ho Eskuarda Polisia maizumenus 70 metrus.
Iha sala julgamentu sasin Domingos Ribeiro Soares hanesan membru PNTL deklara katak, momentu neeba arguidu ho nia kolega sira konduz motor halai ba mai, sasin telefone patroli ba sira para tiha.
Depois liu tiha oras balu, arguidu ho nia kolega sira kontinua konduz motor, tanba nee mak sasin mos hapara hodi foti tiha arguidu nia motor. No momentu neeba kaer tiha arguidu, depois arguidu dehan ba sasin katak, arguidu nuudar membru KPK, sasin mos haruka arguidu kontaktu ba arguidu nia xefe boot KPK, no xefe boot KPK mai mak sasin foin entrega hikas arguidu nia motor.
Sasin deklara, entrega tiha arguidu nia motor, liu deit oras balu arguidu hamutuk ho nia kolega sira lori fatuk tuda vidru eskuadra nian rahun. No sasin haree katak arguidu mak tuda, maske la haree ho matan, maibe sasin nia kolega sira ba kaer arguidu nee, sasin haree arguidu sira hamriik kedan iha fatin neebe fatuk mai nee. Momentu neeba arguidu ho nia kolega sira hemu hela tua.
Rona tiha arguidu nia sasin, Tribunal husu ba iha Prokurador no Defeza atu tama kedan ba iha alegasaun.
Iha alegasaun Prokurador Renato Bere Nahac deklara katak, konfirma faktus ba arguidu no arguidu konfesa imparsial, arguidu rekonhese nia mak konduz motor hodi halo barulhu, no ikus mai sasin prende tiha arguidu nia motor no arguidu deklara katak arguidu KPK mak sasin foin fo fila fali arguidu nia motor.
Prokurador haree katak, arguidu nega laos arguidu mak lori fatuk tuda vidru rahun. No sasin deklara la haree ho matan se mak lori fatuk tuda vidru rahun, maibe tuir esperiensia neebe sasin iha, fatuk nee mai husi diresaun neebe Polisia BOP halo detensaun ba arguidu. Tanba nee maske sasin la haree ho matan, maibe sasin deklara arguidu ho nia kolega sira mak tuda.
Prokurador deklara, sasin entende kauza tuda vidru rahun tanba deit sasin halo aprensaun ba arguidu nia motor.
Tanba nee, Ministeriu Publiku matein nafatin akuzasaun neebe iha, maske vidru nee ho valor kiik, maibe fatin nee hanesan Postu Polisia nian, utilizasaun ema ruma problema ba hatoo keixa iha neeba, no postu nee sai seguransa ba komunidade sira. Ho nunee Ministeriu Publiku husu Tribunal atu aplika pena suspensaun ba arguidu, atu iha futuru labele halo tan aktu nee.
Enkuantu defeza arguidu nian, João de Carvalho deklara katak, arguidu konfesa imparsial ba faktus no arguidu deklara laos arguidu mak lori fatuk tuda vidru rahun. Tanba nee defeza husu Tribunal atu absolve arguidu.
Rona tiha alegasaun, Tribunal adia ba loron 24 fulan nee, hodi rona desizaun.
Audensia julgamentu nee, prezide husi Juiz Koletivu, Afonso Carmona, Jose Escurial, Fransisca Cabral, Ministeriu Publiku Renato Bere Nahac, arguidu hetan asistensia legal husi Defensor Publiku, João de Carvalho.
(ter)
