BAUKAU, STLTIMORLESTE.com – Deskonfia Diresaun Servisu Ministeiru Agrikultura Munisipiu Baukau desliga proposta fila rai gratuitu husi Suku Loilubu iha Postu Administrativu Vemasi, hodi kauza natar barak hetan abandona.
Kestaun nee Xefe Suku Loilubu, Joanico da Costa Freitas hatoo liu husi diskursu hafoin remata serimonia inaugurasaun sede suku, moru protesaun ba sentru saude inklui mini merkadu iha Loilubu, ofisialmente inaugura husi Prezidente Autoridade Munisipiu Baukau, Veneranda Lemos, Tersa (07/01/2025)
“Hatoo ba Prezidente Autoridade Munisipiu Baukau, durante nee ami Suku Loilubu pertense agrikultura mak ami nia problema boot, ami hetan traktor neebe mak fila rai gratuita iha 2014, maibe ate a data ami nia proposta ba, proposta sira nee la liu hela deit, ida nee mak ami nia preokupasaun ba iha vida agrukultura,” dehan nia.
Autoridade Suku nee akresenta, Suku Loilubu iha Aldeia 3, rejistu total populasaun hamutuk 1.745, kada Aldeia hanesan Kaitardau rejistu uma kain 100, Nunuti 144 no Aldeia Waidau 139 neebe ho 85% moris vida agrukultura.
Suku Loilubu rasik rejistu natar hamutuk hektare 80 no toos hamutuk hektare 173, maibe barak hetan abandona hahu kedas iha tinan 2014, hafoin komunidade agrikultura liu husi Suku enkamina proposta ba parte relevante husu apoiu fila rai gratuita, maibe la hetan aprovasaun.
Razaun komunidade abandona toos no natar, tanba laiha fasilidade hanesan traktor no hand-traktor atu utiliza hodi hamoris natar no toos nomos laiha kbiit atu utiliza sistema manual, mezmu bee ba natar garantidu, tanba iha udan been.
Autoridade Suku nee husu Prezidente Autoridade Munisipiu Baukau, Veneranda Lemos atu haree kestaun nee liu husi apoiu traktor fila rai gratuita no hand-traktor ba Suku atu komunidade sira bele utiliza hodi hamoris toos no natar, nunee bele hetan rendimentu ekonomia familia.
Prezidente Autoridade Munisipiu Baukau, Veneranda Lemos hatan katak, preokupa ho asuntu refere no sei responde tuir pedidu Suku.
“Toos boot la halai tanba deit traktor nee laos buat boot, tanba ita nia traktor iha 20 resin, hand-traktor iha 30, agora ita hakarak haree suku sira aprezenta sira nia proposta mai,” hateten Veneranda.
Nia katak, ba toos no natar sira prezisa duni fo atensaun, nunee bele hasae numeru produsaun produtu lokal hodi reduz produtu importadu sira.
Entretantu tuir dadus neebe jornalista STL asesu, natar hamutuk hetares 14.423 no toos hamutuk hektares 16.000 neebe daudaun eziste iha Munisipiu Baukau.
(EST 2)