DILI, STLTIMORLESTE.com – Embaixador Estraordinariu no Plenipotensiadu Dezignadu ba Suisa, Antonio da Conceição hatete, durante nia mandatu buka promove kooperasaun Timor Leste ho Suisa, no fo mos prioridade kontinuidade ba diplomasia.
Embaixador Estraordinariu no Plenipotensiadu Dezignadu ba Suisa, Antonio da Conceição hatoo lia hirak nee ba jornalista sira, bainhira remata simu pose husi Prezidente Republika Jose Ramos Horta iha Palasiu Prezidensial, Bairo Pite, Dili, Kuarta (12/02/2025).
Embaixador nee dehan, hanesan embaixador laos primeiru mak nia, maibe iha ona embaixador lubuk neebe mak liu tiha ona iha Zenebra, sertamente primeira prioridade mak tenke fo kontinuidade ba diplomasia.
“Prioridade tenke fo kontinuidade ba diplomasia neebe mak embaixadores sira uluk ezerse tiha ona iha Zenebra, neebe ligadu mos ba Nasoens Unidas nia organizasaun sira neebe mak agora daudaun nee Prezidente iha Zenebra neeba inkluidu hanesan mos organizasaun internasional sira seluk neebe mos rezidente iha neeba, aumezmu tempu ezerse mos funsaun ida neebe mak halo nafatin relasaun bilateral ho Suisa, maske rai nee mos dook ba ita seidauk iha istoria boot ba ita Timor intermus kooperasaun, maibe ita buka promove intrese neebe mak presiza atu dezenvolve ho Governu Suisa nee rasik,” dehan Embaixador Antonio.
Nia afirma, durante nia mandatu buka promove kooperasaun Timor Leste ho nasaun Suisa inklui mos asuntu Direitus Umanus nomos asuntu Organizasaun Mundial Komersiu neebe Timor Leste mos hola parte ona.
“Hau hatene iha iiformasaun badak ruma neebe hau lee hetan, neebe Suisa iha mos apoiu ba sosiedade sivil sira iha Timor ba atividade pekanas eskala iha Timor, ida nee atividade neebe zatamente sira labele ezerse bilateralmente ho Governu, maibe sira mos bele halo atividade direitamente ho sosiedade sivil no organizasaun nee intermus kooperasaun bilateral atu kontinua servisu sira nee, aumezmu tempu promove tan hanoin foun ruma neebe defende ba kontestu Timor Leste nia bainhira ita hakarak halo dezenvolvimentu nomos buka halo parseria ho Governu Suisa,” katak nia.
Nia hatete, sei ba fo kontinuidade servisu sira neebe mak uluk embaixador seluk halao tiha ona ligadu ba Direitus Umanus, nomos liga ho asuntu OMK neebe foin lalais Timor Leste sai ona membru, tanba Rezidente iha duni Suisa neeba nomos kestaun sira seluk.
“Ohin loron mundu global lao hela daudaun, entau hau hanoin buat sira nee mak sei halo, pesoalmente hau seidauk bele dehan saida mak hau hanoin hanesan prioridade lo-loos ba hau, tanba hau sei halo nafatin konsulta ho sede iha Timor liu husi MNEK para bele fo orientasaun prioridade Timor, nia buka atu promove iha neeba, neeba hau hanoin hodi bele halo maibe ohin oportunidade hamutuk ho diretor jeral nomos sekretariu jeral ami hasoru malu ho Prezidente Republika atu rona ninia hanoin no prioridade neebe mak nia rasik mos hanoin kona-ba servisu neebe mak embaixador bele halo iha Zenebra nia, nee mak ohin ami rona orientasaun husi Prezidente Republika,” katak nia.
Nia hatete, nia agora daudaun nuudar deputadu koalia buat barak iha Parlamentu Nasional, sertamente kona-ba kooperasaun bilateral no buat seluk nia multilateral maibe intermus implementasaun lo-loos iha kampu diplomatiku nia.
Nunee temi mos kona-ba OMK iha mandatu saida mak enbaixador sei halo, hatan ba kestaun nee Embaixador dehan, ida nee nia labele antisipa tanba nee presiza konsulta mos ho Visi Primeiru Ministru Kalbuady Lay.
Aleinde nee nasaun Suisa rasik aseita hodi asumi kargu nuudar Embaixador Extraordinariu no plenipotensiadu dezignadu ba Suisa ka lae? Hatan ba kestaun nee, embaixador dehan se la aseita nia labele simu pose.
Iha enkontru Prezidente Republika, Jose Ramos Horta hatete, Timor Leste tama ona membru Nasoens Unidas, tanba nee tenke partisipa iha asoens hotu no partisipa iha debate hotu neebe akontese iha Nasoens unidas nia, hanesan mos membru iha responsabilidade ativu iha membru ninia, tanba nee Prezidente fo konselhu atu fo prioridade ba buat neebe halo intermus de partisipasaun iha aktu politiku ruma neebe hola iha Zenebra presiza konsulta.
Prezidente Republika mos rekomenda bainhira foti desizaun ruma konsulta lai ho sede hodi haree Timor Leste nia pozisaun iha neebe mak diak, no Prezidente rekomenda hodi pondera situasaun didiak molok hola desizaun neebe reprezenta Estadu Timor Leste nia.
(eme)