Malazia Apoia Masimu TL Ba ASEAN

Foto: Media GPM

DILI, STLTIMORLESTE.com – Governu Malazia apoia masimu Timor Leste (TL) adere ba ASEAN, iha tinan 2025.

Visi Ministra Asuntu ASEAN, Milena Rangel hatete, PM vizita bá Malazia diak tebes.

“Ita hetan apoia masimu husi Governu Malazia, liu-liu PM Malazia. No iha Laos PM hasoru bilateralmente ho nia omologo atu servisu hamutuk, nunee tinan oin presiza servisu hamutuk hodi prepara ba adezaun TL ba ASEAN”, katak Visi Ministra Asuntu ASEAN, Milena Rangel iha Aeroportu Internasional Nicolao Lobato, Tersa (03/12/2024).

Nia informa, iha buat lubuk ida neebe media sira sempre akompanha iha kriteria 7 mak iha, maioria Timor atinji ona progresu pozitivu lubuk ida, maibe iha balu presiza haree diak fali, liu-liu ba iha akordu ekonomia sira. Tanba nee MNEK hanesan Ministeriu neebe koordena hela prosesu adezaun.

Nia esplika, sira halao servisu ho Ministeriu parte ekonomia hotu kedas, liu-liu Koordenador Asuntu Ekonomia, Visi PM Kalbuadi, fulan-fulan sira sempre hasoru malu hodi atualiza ba malu no prosesu adezaun ba ASEAN ho Ministeriu sira seluk.

“Ami prepara hela, no haree diak akordu sira neebe presiza halo negosiasaun ho membru sira. Ita iha prosesu atu finaliza asuntu teknik balu antes hatoo ba Sekretariadu ASEAN iha Jakarta, depois sei partilha ho membru sira atu bele asegura katak buat hotu lao diak, tinan oin ita bele sai ona membru pleno no ita husik ba membru sira mak haree, maibe ita mos hakarak ita nia integrasaun rejional nee preparasaun diak, involvimentu setor privadu sira, sosiedade sivil, universitariu sira, no mos media sira atu bele hapar iha prosesu rejional nee”, tenik nia.

Nunee mos Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão hatete, dala ruma husu ba malu tanba sa la asina deit, tanba sa mak la tama deit, maibe ih areas barak atu trata. Tanba nee laos ba asina deit, maibe presiza haree kriteria hanesan mensiona iha kriteria 7, hanesan mos OMK, nee mos tenke halo lejizlasaun no haruka ba Parlamentu diskuti. Tanba nee, tinan mai nee buat sira nee sei lao hotu.

“PM Malazia hatudu nia vontade hakarak loos, tanba tuir nia katak, durante sira kaer Jerman ba ASEAN, neebe tinan oin nee ita bele sai membru”, hatete PM Xanana.

Xefi Governu nee hatutan, sira sei hahu iha 1 Janeiru too 31 Dezembru 2025, ita agradese tebes tanba Timor nia tekniku sira ba too iha neebá tuir treinamentu, no sira nia ema mos mai iha nee hodi ajuda ho laran luak tebes.

Tuir Xanana, bele dehan katak dezezu boot husi Malazia, tinan oin mai bele tama ba ASEAN. Maske iha diskusaun katak, iha pontus balu seidauk kompletu, dehan labuat ida, hanesan hanoin deit, depois Visi Ministra ho membru governu seluk sei avansa nafatin. Ita bele dehan katak progresu 50% ona, nee emjeral, maibe iha kriteria balu atinji ona 75%, balu menus 50%.

PM Xanana akresenta, iha mos hanoin husi PM Malazia katak, akontese mos ba Kambodia, Laos, katak tenke esforsu aan, se lais liu diak liu, iha pontu neebe bele alkansa 100%, bele halo lalais hodi sira apoia bele tama ona, depois mak esforsu fali balu, neebe atu dehan katak tama ho kriteria 4. Tanba tuir difikuldade no kompexidade kada asuntu neebe kompleta por tinan ka fazeadamente bele hadia.

(gui)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *