AMBENO, STLTIMORLESTE.com – Governu Autoridade Rejiaun Administrativa Espesial Oekusi-Ambeno (RAEOA) iha loron 28 Janeiru 2025, liu husi Sekretaria Rejional Asuntu Edukasaun no Asuntu Sosial (SREAS) hamutuk ho Diretor Rejional Infraestrutura Oekusi, inaugura konstrusaun edifisiu eskola foun hamutuk lima iha Ensinu Baziku Central (EBC 1, 2, 3) Mahata, Suku Costa, Postu Administrativu Pante Macasar, RAEOA.
Serimonia inaugurasaun infraestrutura eskola foun nee inaugura husi Diretor Rejional Rekursu Humanu no Finansas Sekretariu Rejonal Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial, Sebastião Ico, reprezenta Sekretaria Rejional Edukasaun no Solidariedade Sosial hamutuk ho Diretor Rejional Infraestrutura, Remigio Nuno Sila ho Diretor Eskola 5 no kompanhia sira, ofisialmente koa fita iha EBC Mahata, reprezenta kontrusaun edifisiu eskola foun 5 nee iha Oekusi.
Diretor Rejional Rekursu Humanu no Finansas Sekretariu Rejonal Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial, Sebastião Ico liu husi ninia deskursu iha serimonia Inaugurasaun nee, hatoo apresiasaun ba Kompanhia sira neebe durante nee hamutuk ho Diretor Rejional Infraestrura Oekusi, esforsu makaas too finaliza projetu neebe sira responsabiliza hodi halo eskola hirak nee, hahu husi tinan 2023.
“Hau reprezenta Sekretaria Rejional Asuntu Edukasaun no Sosial, hakarak hatoo agradese wain ba kompanhia 5, tanba ho sira nia esforsu mak ohin loron bele finaliza projetu sira ho kualidade, mezmu durante nee hasoru difikuldade oi-oin iha prosesu kontrusaun, maibe konsege finaliza ho susesu,” dehan Diretor Rejional Rekursu Humanu no Finansas Sekretariu Rejional Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial liu husi ninia diskursu iha EBC Mahata, Tersa lokraik (28/01/2025).
“Ohin imi entrega ona obra lima nee ba Autoridade RAEOA, liu-liu ba Sekretariu Rejional Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial, atu bele responde ita nia oan sira nia nesesidade iha prosesu aprendizajen loron-loron, maibe ita hotu nafatin kontrola edifisiu sira nee hotu. Ita hotu hatene katak, nee projetu kontinuasaun husi governu anterior, projetu kontrusaun no reabilitasaun eskola iha teritoriu RAEOA hamutuk 21. Iha 10 mak kompanhia, entrega ona ba Sekretariu Rejional Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial no projetu 5 nee, entrega iha tinan 2024 no ohin entrega tan lima no falta 11,” dehan nia.
Nia esperansa katak, sei finaliza hotu projetu hirak nee husi kompanhia sira neebe mak toma responsabilidade. See mak abandona obra nee, tenke toma responsabiliza hodi finaliza hodi ajuda oan sira iha Oekusi iha prosesu aprendizajen.
Iha biban nee, nia husu ba autoridade lokal sira, atu bele akompanha mestre ho mestra sira, hodi kontrola mos propriedade estadu nian iha eskola, atu utiliza didiak ba prosesu ensino aprendizajen. Ba ina-aman sira, tenke kontrola no eduka oan sira atu aprende ho didiak, eskola foun sira nee.
Iha fatin hanesan, Diretor Rejional Infraestrutura, Remigio Nunu Sila afirma, diresaun obras publiku ninia papel maka atu ajuda halo monitorizasaun ba projetu hotu neebe mai husi setor oin-oin iha RAEOA, hodi implementa projetu ho kualidade.
Remigio agradese mos ba kompanhia sira, tanba ohin bele entrega ona kontrusaun projetu ba edukasaun hodi uza tuir nesesidade neebe mak iha.
“Ohin ita realiza serimonia inaugurasaun ba eskola 5 maibe ita konsetra iha fatin ida deit, iha EBC 1,2,3 Mahata. Projetu sira nee hahu husi tinan 2023 too 2024 mos la finaliza hotu tanba 2024 iha RAEOA kompostu husi projetu 134.
Papel obras publiku atu fiskaliza projetu hotu, atu nunee asegura projetu sira bele iha kualidade hodi uza ba tempu naruk. Projetu balun kompanhia sira abandona hela, ida nee mak obstaklu neebe obras publiku hasoru maibe sei esforsu atu bele buka solusaun.
Nia dehan, bazeia ba dekretu lei No. 9/2017, koalia kona ba konsentrasaun do teritoriu.
“Signifika ita harii projetu ka kontrusaun ruma hanesan eskola, uma no edifisiu seluk, labele iha tasi ibun no labele harii iha Foho hun no mota ninin, atu labale afeta ba risku,” afirma nia.
Nia akresenta, dekretu lei No. 9/2022, koalia kona ba rejime juridiku ba edifikasaun no urbanizasaun, signifika, bainhira atu harii kontrusaun tenke iha lisensa husi governu.
Iha oportunidade nee, Administrador Postu Administrativu Pantemacassar, Lourenço da Cunha, reprezenta inan-aman, manorin sira hotu, hatoo nia sentimentu orgulhu no agradese ba Autoridade RAEOA neebe iha koperasaun diak ho Kompanhia sira too finaliza projetu eskola lima mak ohin halo inagurasaun.
“Agradese ba Kompanhia sira neebe esforsu makaas mezmu hetan problema barak maibe sempre iha koperasaun díak ho Autoridade kompotente sira hodi finaliza projetu sira ho susesu,” katak Administrador Pante Macassar.
Administrador husu mos ba manorin sira no estudante sira atu bele kuidadu didiak patrimoniu estadu nian hodi utiliza ba nesesidade prosesu ensinu aprendizajen ho diak.
Nunee mos Tomy Eko husi Kompanhia Nec-Babu, reprezenta empreza 5 hatoo agradesimentu wain ba governu TL liu husi Autoridade RAEOA neebe fo fiar sira hodi halao obra sira nee iha Oekusi.
“Hau lori kompanhia 5 nia naran hatoo agradese no obrigado wain ba governu TL, liu-liu Autoridade anterior no autoridade atual neebe lidera husi Rogerio Tiago de Fatima Lobato ho Sekretariu Rejional Asuntu Edukasaun no Solidariedade sosial neebe fo konfiansa ba ami atu halao projetu konstrusaun ba eskola sira nee iha Oecusse,” dehan Tomy Eko.
Kompanhia Lima neebe mak entrega ona sira nia projetu ba Autoridade RAEOA liu husi Sekretariu Rejional Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial, iha fulan Janeiru tinan 2025, mak hanesan Kompanhia Elzhi Unipesoal, Lda UNIPESSOAL, LDA, Konstrui edifisiu foun ESG Bebo iha suku Lela-ufe. Kompanhia Neten Unipesoal Lda, konstrui edifisiu foun iha Eskola Bazika Filial Cabana iha Suni Ufe.
Nunee mos Kompanhia Suni Lake Unipesoal, Lda, konstrui edifisiu foun iha Eskola Bazika Filial Bilele Maunaben, suku Cunha. Edifisiu foun EBC Mahata iha suku Costa neebe konstrui husi Kompanhia Nec-Babu Unipesoal, Lda no Kompanhia Erihjocia Unipesoal, Lda konstrui edifisiu foun Eskola Tekniku Vokasional Agricola (ETARO) iha Suku Lifau.
Tuir observasaun STL iha serimonia inagurasaun nee, partisipa husi Xefe Gabinete Sekretariu Rejional Asuntu Edukasaun no Solidariedade Sosial, Xefe Gabinete Agricultura, Diretor Rejional Komisaun Funsaun Publiku, Komandante PNTL Eskuadra Pante Macassar ho nia membru sira no partisipa maximu husi inan aman iha Bairru Mahata, Profesores sira no aluno husi EBF no EBC Mahata.
(jos)