DILI, STLTIMORLESTE.com – Atu hasae promosaun Diviza ba membru FALINTIL-Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL), Komando F-FDTL presiza tau atensaun mos ba membru feto, tanba sira mos iha kapasidade no kualidade.
Lia hirak nee hatoo husi Peskizador AJAR, Inocencio Xavier ba jornalista sira iha nia knaar fatin Farol, Sesta ((7/02/2025).
Nia hatete, atu hasae promosaun ba membru F-FDTL, komando presiza haree no promove mos feto, tanba feto neebe haknaar aan iha F-FDTL barak mos iha kapasidade.
“Rekrutamentu promosaun diviza bazeia ba profesionalizmu no kapasidade, ita la mai ezije deit igualdade jeneru, maibe ezije mos kualidade, katak komando F-FDTL bele iha nia sistema ida rigor oinsa mak tau atensaun ba ita nia feto maluk sira neebe durante nee sira balu iha kapasidade intelektual no kualidade no esperiensia barak atu promove sira nuudar ofisiais importante iha instituisaun F-FDTL nia laran,” katak nia.
Peskizador nee dehan, F-FDTL laos instituisaun patriarkia neebe mane deit mak iha poder absuluta atu komanda Forsa hotu-hotu, maibe instituisaun F-FDTL hanesan instituisaun estadu, tanba nee nia oportunidade tenke abranje ba sidadaun hotu neebe asumi ona hanesan forsa armadas, tanba nee feto sira neebe oras nee daudaun inklui ona iha F-FDTL, ida nee komandante Tenente Jeneral no Ministru Defeza atu haree mos oinsa atu promove diviza ba ofisiais sira.
“Ita haree foin lalais iha komemorasaun Tranformasaun F-FDTL ba dala 24, ita haree mane mak maioria simu diviza, serake feto sira laiha, se feto laiha oinsa ho sentru formasaun treinamentu Nicolalo Lobato nia maneira hanorin introdus material ba ita nia inan feton sira nee oinsa, tanba nee tenke buka hatene iha meteria no partisipasaun no iha hotu oin-oin oinsa forsa ida hetan diviza ida,” katak nia.
Nia dehan, kuandu hasae diviza ida ba ofisial nee sentidu iha responsabilidade makaas liu tan, tanba instituisaun F-FDTL no polisia nia regra no regulamentu nee rigorozu liu kompara ho sivil nia, tanba nia komando ema no kaer arma, tanba nee tenke iha desizaun forte ho konhesimentu militar nia oinsa asegura prosedimentu militar nia iha ordem operasaun sira no ordem sira neebe atu reprezenta F-FDTL iha komunidade no nasaun.
Tanba nee nia mos husu Komando F-FDTL nomos Ministru Interior atu fo mos oportunidade ba feto no oportunidade laos tanba kasian no kuitadu, maibe oportunidade tanba sira iha duni kapasidade atu dezempenhu no simu diviza nee.
Nunee mos Visi Diretor HAK, Antonino de Limas hatete, kestaun hasae promosaun nee tenke haree didiak, problema ida diviza atu hasae nee tenke konsulta ho lei regulamentu neebe eziste iha RDTL, tanba nee mak atu hasae diviza nee tenke haree nia mekanizmu nee oinsa.
“Agora ba postu sira neebe iha nee atu promove ba nivel aas tan tenke haree numeru nee, feto neebe asumi kargu ka hasae diviza nee iha hira no ida nee mak presiza haree didiak kona-ba preokupasaun husi Deputadu sira nee haree didiak hodi haree saida mak akontese iha laran,” katak nia.
Aleinde nee Prezidente Komisaun F neebe mak trata asuntu Saude, Seguransa Sosial no Igualidade Jeneru iha Parlamentu Nasional (PN), Deputada Maria Bareto kestiona mekanizmu promosaun deviza iha Instituisaun F-FDTL, tanba atribui deit deviza ba mane maibe haluha feto sira.
“Feto nia servisu mak sira hiit bandeza tau deviza hodi ba promove mane sira, maibe superior sira iha Ministeriu Defeza no Instituisaun F-FDTL neeba la hanoin atu fo promosaun ba feto sira,” tenik nia.
Nunee mos membru Komisaun B neebe trata Assuntu Negosiu Estranjeiru no Seguransa Defeza, Deputadu Natalino Dos Santos katak, promosaun ba membru F-FDTL nee kompetensia instituisional liu husi halo avaliasaun molok halo promosaun ba membru.
“Maibe tuir ita boot sira katak ladun iha ekilibriu, tanba nee hau rekomenda ba Instituisaun F-FDTL atu tau mos kestaun jeneru nunee bele iha balansu,” rekomenda nia.
Hatan ba kestaun, nee Visi Ministru Asuntu Parlamentares, Aderito Hugo katak, numeru feto iha Instituisaun F-FDTL nee ladun barak hanesan iha polisia, entaun defaktu iha nivel ida promosaun nee sira kiik oan ou la iha.
(eme)