Governu Presiza Tau Osan Barak Ba Agrikultura

Komunidade agrikultor kuda haree. (Foto: Espesial)

DILI, STLTIMORLESTE.com – Governu presiza tau orsamentu boot ba setor agrikultura, tanba kada tinan alokasaun orsamentu ba agrikultura sempre menus ka kiik.

Diretor AJAR, Jose Luis de Oliveira hatete, Governu tau osan kiik ba Ministeriu Agrikultura, tanba Planu no programa Ministeriu nian mak la nesesariu.

Nunee Governu tenke iha politika diak aproveita joven sira nia potensialidade hodi halo buat neebe potensial ba nasaun laos ba apelu deit, maibe presiza asaun neebe mak konkretu laos ba fo fali subsidiu ba importador foos sira ida nee bele hamate produtu lokal, tuir lo-loos fo subsidiu ba produtu lokal hanesan nasaun seluk.

Presiza kria kondisaun, primeiru mak presiza kria intensivu ida mak ba sira nia profisaun nuudar agrikultura, ida seluk mak serteza ba merkadu, jeralmente nee presiza kria kondisaun, hanesan Governu presiza kria kondisaun.

“Orsamentu nee buat ida importante, maibe orsamentu nee tenke lojika no orsamentu nee tenke aloka tuir programa no programa nee tenke mai husi vizaun politika, laos ita tau deit orsamentu maibe laiha programa konkretu iha vizaun politika ida nee, se tau deit orsamentu la responde problema, orsamentu sim, no tanba saida mak orsamentu menus ida ne mak ita kestiona, no governu tau orsamentu menus ba setor agrikultura tanba ministeriu relevante laiha kapasidade atu halo programa neebe mak diak, se programa la diak entaun alokasaun orsamentu mos la adekuadu, laos tanba kestaun orsamentu deit, maibe tanba ema neebe mak ba kaer ministeriu relevante nee tenke iha vizaun politika neebe diak, tenke iha programa politika neebe diak,” dehan Jose Luis de Oliveira ba jornalista sira iha nia knaar fatin Farol, Dili, Tersa (13/01/2025).

Nia hatutan, koalia kona-ba orsamentu sira mos hola parte iha komunidade internasional, tanba nee mak kuandu programa nee klaru mak orsamentu iha nasional limitadu, presiza mos mobiliza rekursu husi liur tanba nasaun seluk mos iha kooperasaun bilateral.

“Maibe ida importante tebes mak ita haree programa, Ministeriu Agrikultura halo saida durante tinan 2 ona lori buat foun ruma halo diferente ho governu anterior nee saida, laiha, Ministeriu Agrikultura mak buka sai badiu badiu too divida mos sai, tanba badiu ida nee mak akontese, Ministeriu Ekonomia halo saida deit loron-loron feira la para, maibe feira mak faan produtu husi liur laos rai laran, ida nee mak problema, rai ida nee laiha vizaun politika no programa politika no laiha idea ba politika oinsa mak bele eleva produsaun lokal,” katak nia.

Nunee mos Akademista Judite Dias Ximenes hatutan, Governu presiza tau orsamentu masimu ba iha setor agrikultura nunee bele hasae produsaun iha rai laran, nunee bele redus halo importasaun ba produsaun rai liur.

“Se ezije tau orsamentu boot iha setor agrikultura, ministeriu moos tenke iha planu no programa diak, se tau orsamentu boot tiha planu no programa laiha, ida nee mos susar,” katak nia.

Nunee mos Diretor Luta Hamutuk, Jose Alves Da Costa hatutan, governu presiza investe makaas iha setor agrikultura, nunee bele fo servisu ba Timoroan sira.

Tanba dadus sensus 2022 mos hatudu katak rai produtivu tebes kuaze 76% serve ba agrikula, maibe la halo buat ida, fasilidade infraestrutura laiha no fasilidade neebe mak atu apoiu ba agrikultor mos laiha.

(eme)

Share it :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *